foto Wim Egas
ILPENDAM – De tuinderscursus zit er op, en ze is weer terug van een paar weken vakantie. Biologische tuinder Sylvia Graafmans kan eindelijk weer aan de slag in haar eigen moestuin.
,,Als hele serieuze moestuinder kun je eigenlijk maar een dag of tien op vakantie, maar ik accepteer dat er één en ander is opgegeten door rupsen. Het hoort erbij. Gelukkig kan ik door de warme nazomer nog volop andijvie, courgettes, spinazie en bietjes oogsten.’’
Sylvia’s moestuin is omgeven door vele andere tuintjes. De verschillen zijn groot. Haar directe buurman houdt bijvoorbeeld een strak regime met lijnrechte rijen, maar Sylvia juist niet. ,,Kijk, hiernaast liggen de bedjes strak omgeven door plastic, dat zou ik nooit doen. Ik wil dat de bodem en de plant zelf hun best doen. Dan krijg je een sterkere plant.’’
Van levensbelang voor het biologisch groen is goede compost. ,,Dat is een vak apart. Je kunt koud en warm composteren. Wil je dat al het onkruid verteert? Dan heb je toch wel een temperatuur van zo’n zestig graden Celsius nodig. Daarom komt er soms ook rook af van een composthoop”, zegt ze.
Bij andere biologische tuinderijen, waar Sylvia soms ook werkt lopen zelfs ‘compostmeesters’ rond. Want het kunstje van composteren luistert nauw. ,,Je moet de hoop opbouwen zodat er een broei ontstaat. Ik heb zelf een te kleine composthoop, daarbij lukt dat niet. Ik belucht die wekelijks met een prikker. Dat werkt ook prima. Ik ben trouwens gek op thee en bewaar de restjes theewater en -bladeren in een gieter. Earl Grey werkt namelijk ook prima als bemesting, want dat is hartstikke plantaardig.’’
Een goede compostberg begint met de juiste beestjes. ,,Als je iemand kent die een goede compostberg heeft, vraag dan of je van de bodem wat grond en compostwormen weg mag halen. Die zorgen voor een goede afbraak.’’ Een goede composthoop vergt bovendien veel geduld. ,,Je begint in het voorjaar met mulch (hier van verdroogde bladeren, red.) van de tuin en dat moet dan maandenlang liggen om te verteren.’’ De biologisch tuinder kan dan niet toekijken, maar moet de hoop maandenlang mengen, afdekken, natmaken en omgooien met als eindresultaat groene lagen voedingsstoffen en bruine lagen takjes voor stevigheid.
,,Wat stalmest erbij doen werkt ook heel goed. Als ik door de duinen loop raap ik regelmatig bolussen van Schotse hooglanders op. Dat is nog eens wat anders dan potgrond uit de winkel, want dat werkt namelijk maar drie maanden. Goed gecomposteerde grond geeft het hele jaar voedingsstoffen af.’’